ყარაბაღული ხაფანგი

უანალოგო „არმატა“ უანალოგო ძრავის გარეშე დარჩა

ჩელიაბინსკის სატრაქტორო ქარხნა წყვეტს არმატასთვის, და სხვა შალგიანი და ბორბლებიანი ტექნიკისთვის გარკვეული მაღალბრუნვიანი დიზელის ძრავზე (ცნობილია როგორც პროექტი „ჩაიკა“) მუშაობას. 2019 წელს შესრულებული სამუშაოებიდან ნათელი გახდა, რომ  შემუშავებული ძრავის სერიულ კონვეირზე დაყენება არამიზანშეწონილია მისი შემუშავების ნაკლოვანებებისა და ტექნიკურად მიუღწევადი პარამეტრების გამო. ამის შესახებ ჩელიაბინკის სატრაქტორო ქარხნის „ურალტრაკის“ გენ. დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელმა ვალერი კოსტიუცენკომ განაცხადა. მისი თქმით, „ჩაიკას“ შემუშავებისას მიღებულ ტექნიკურ გამოცდილებას და ცოდნას სხვა პარესპექტიულ პროექტებში გამოიყენებენ.

რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს გათვლებით, შემუსავებული დიზელის ძრავი „ჩაიკა“ უნდა გამხდარიყო პერსპექტიული ჯავშანსატანკო ტექნიკის საბაზო ძრავი. კერძოდ „ჩაიკა“ უნდა მიეღოთ უნიფიცირებულ პლატფორმას „არმატას“, რომელშიც შედის ძირითადი საბრძოლო ტანკი Т-14, ქსმ Т-15 და არემონტო-საევაკუაციო მანქანა Т-16, ასევე უნდა მიეღო პლატფორმა „კურგანეც-25“-ს, რომელშიც შედიან ქსმ Б-11 და ჯავშანტრანსპორტიორი Б-10.

პირობითი ტაქტიკური ნიშნები

ამ სტატიაში გაგაცნობთ ნატოს მიერ გამოყენებულ პირობით ტაქტიკურ ნიშნებს, რომლითაც საქართველოს შ/ძ-იც სარგებლობს. მაშ ასე...
ყველა სახის შენაერთისთვის ჩამოყალიბებულია ერთიანი, გარკვეული გეომეტრიული ფორმის და ფერის ნიშანი

ნიშანს აქვს შავი ფერის ჩარჩო. გეომეტრიული ფორმა მიუთითებს შენაერთის ამა თუ იმ მხარის კუთვნილებაზე. საკუთარი და მოკავშირე ჯარები აღინიშნება მართკუთხედით, მოწინააღმდეგის ჯარები 45 გრადუსით შეტრიალებული კვადრატით (რომბით), ნეიტრალური ქვეყნების ჯარებისთვის გამოყოფილია უბრალოდ კვადრატი.
ფიგურის ფერი ასევე განსაზღვრავს ჯარების კუთვნილებას. იმ დოკუმენტებში სადაც ფერის დატანება შეუძლებელია, ფიგურის შიგთავსი რჩება თეთრად. საინტერესოა ის ფაქტი, რომ რუსულ და ნატოს სტადარტებს შორის არსებობს გარკვეული სხვაობები, ასე მაგალითად: ნატოს ტაქტიკურ ნიშნებში საკუთარი ჯარები აღინიშნება ლურჯი ფერით, მოწინააღმდეგე კი წითლით. რუსულ დოკუმენტებში კი პირიქითაა — მოწინააღმდეგე ლურჯით, ხოლო საკუთარი ჯარები წითლით.
შენაერთის დონეს განსაზღვრავს ჩარჩოს თავზე დატანილი ნიშანი. ეს ნიშნები განსაზღვრავენ შემდეგს:









ლეგენდა:

1. ეკიპაჟი (crew), ჯგუფი (team)
2. რაზმი, ათეული (squad)
3. ჯგუფეული, ათეული (section)
4. ოცეული (platoon)
5. ასეული (company)
6. ბატალიონი (battalion)
7. პოლკი/რეგიმენტი (regiment) ან ჯგუფი/დაჯგუფება (group)
8. ბრიგადა (brigade)
9. დივიზია (division)]
10. კორპუსი (corps)
11. არმია (army)
12. საარმიო დაჯგუფება (army group)
13. რეგიონი (region)
14. სარდლობა, სამხედრო შენაერთი, სამხედრო ნაწილი, სამხედრო ოლქი (command)

ზოგი ტიპის შენაერთებისთვის ძირითადი ნიშნის თავზე სიმბოლური ნიშნები არ დაიტანება. ასეთი შენაერთებია ორკესტრები, საზოგადოებასთან ურთიერთობის განყოფილებები, საველე ფოსტა და ა.შ. ეს გამოწვეულია იმით, რომ ამ ფორმირებებისთვის არ არსებობს არც ქვემდებარე არც ზემდებარე ანალოგიური შენაერთები.  მაგალითად ორკესტრი არის ორკესტრი როგორც ერთიანი დანაყოფი და არ აქვს მნიშვნელობა ეს სადივიზიო ორკესტრია თუ საკორპუსო. არ არსებობს საორკესტრო ასეული, რომელიც შედგება რამდენიმე საორკესტრო ოცეულისგან.
ჩარჩოს შიდა სივრცეში („A“ ველი) შეიტანება პირობითი და სიმბოლური ნიშნები, რომლებიც აღნიშნავენ მოცემული შენაერთის სახეობას.

ახალი ჯავშანჟილეტი და ჩაფხუტი

10.04.2014 — დღეს სპეციალური ოპერაციების ძალების ბაზაზე (ვაშლიჯვარი) ქართული წარმოების ჯავშანჩაფხუტებისა და ჯავშანჟილეტების პრეზენტაცია-გამოცდა გაიმართა, რომელსაც საქართველოს თავდაცვის მინისტრი ირაკლი ალასანია და გენერალური შტაბის უფროსი, გერენარლ-მაიორი ვახტანგ კაპანაძე დაესწრნენ. როგორც სააგენტო იპნ იტყობინება, სამხედრო ინსტრუქტორებმა ჯავშანჩაფხუტს და ჯავშანჟილეტს სხვადასხვა ტიპის ცეცხლსასროლი იარაღებიდან (პისტოლეტებით: ТТ, Luger-Parabellum, Glock 21, ავტომატით АКМ და სნაიპერული შაშხანა СВД) ესროლეს და დაზიანების ხარისხი შეამოწმეს.
ჩაფხუტის წონა 1 200-1 500 გრამს შეადგენს. ჩაფხუტის შიდა აღჭურვილობა სრულად შეესაბამება თანამედროვე დამხმარე აღჭურვილობის მოთხოვნებს. ადვილია მისი თავზე მორგება-რეგულირება, ასევე უზრუნველყოფს დარტყმის ძალის შთანთქმას და ამორტიზებას.
ჯავშანჟილეტის წონა შეადგენს 3200 გრამს. დაცვის ფართი 42 დმ. კვადრატში ( საერთო წონა 2 ჯავშანფილით იცვლება და შეადგენს 5.5კგ-დან 10 კგ-მდე.)

შედარებისთვის: 
უახლესი რუსული ჩაფხუტის წონა 1 100 - 1 200 გრამს შეადგენს, ხოლო ჯავშანჟილეტი 6Б23 10,2 კგ იწონის

მთის მგელი IV და II ( Mountain Wolf IV & II)

ფოტოები ოპერაციიდან მთის მგელი IV.
გადაღების თარიღი: 8 აგვისტო, 2013 წელი

U.S. Marines with Georgian Liaison Team 9 and Georgian soldiers with the 33rd Light Infantry Battalion investigate a compound during a patrol in Charibaya, Helmand province, Afghanistan, Aug. 8, 2013. Coalition forces conducted the patrol to meet with locals and investigate the terrain. (U.S. Marine Corps Photo by Sgt. Tammy K. Hineline / Released)
წყარო: DVIDSHUB

X-47-ის ჩინური ანალოგი Sharp Sword (ბასრი ხმალი) ბილიკზე

ახალი ჩინური უსა, ვიზუალურად Northrop Grumman X-47 Pegasus-ის ერთგვარი ანალოგი.
ამჯერად გავრცელდა „ბასრი ხმალის“ (Sharp Sword) მიერ ბილიკზე შესრულებული გარბენის ამსახველი ვიდეო...

დამოუკიდებლობის დღე. ფიცის მიღება.

დღეს, 2013 წლის 26 მაისს, დამოუკიდებელობის დღესთან დაკავშირებით, წვრთნისა და განათლების სარდლობის ძირითადი საბრძოლო მომზადების (BCT) 72-მა კურსდამთავრებულმა საზეიმოდ დადო ფიცი. საზეიმო ცერემონიალი თბილისში, თავისუფლების მოედანზე გაიმართა. ცერემონიალის დასრულების შემდეგ, საპატიო ყარაულის მედროშეთა და საჩვენებელმა კოლოფებმა და სამხედრო საჩვენებელმა ორკესტრმა საზეიმო მარშით რუსთაველის გამზირი ჩაიარა. საზეიმო სვლა ვარდების მოედანზე დასრულდა.

სერჟანტი ფიცის დადების ცერემონიალის მოლოდინში

დამოუკიდებლობის დღე, 2013 წლის 26 მაისი. ავიაცია.

Су-25 (ხედი კაბინიდან)

Ми-24

Су-25 (მფრინავი: ზვიად ბექაური)

Су-25 -ების ჯგუფი საქართველოს დროშის ფერებს გამოსახავს თბილისის თავზე

გილოცავთ!

ბლოგის სახელით გილოცავთ დამოუკიდებლობის დღეს!

გამანადგურებელ-ბომბდამშენი „სიან“ JH-7: „ფანტომი“ ჩინურად... (to be continued)

JH-7

XXI საუკუნეში ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის სამხედო ავიაციამ, საკუთარი რიცხოვნობით და საბრძოლო სიმძლავრეების ერთობლიობით საპატიო მე-3 ადგილი დაიკავა. 2011-2012 წლების მიჯნაზე, ჩინეთის სახალხო-განმანთავისუფლებელი არმია (რომელიც აერთიანებს ჩინეთის ყველა სახეობის ჯარებს, მათ შორის საჰაერო ძლები და საზღვაო ძალები), ითვლისდა2600 თვითმფრინავს და შვეულმფრენს (შედარებისთვის 13000 აშშ, 3700 რუსეთი).  ამასთან, ჩინეთის შეირაღებაზე იდგა 1450 თვითმფრინავი (შედარებისთვის 2800 აშშ, 1500 რუსეთი). ამ პარკის 10%-ზე მეტს შეადგენდნენ მძიმე ზებგერითი გამანადგურებელ-ბომბდამშენები „სიან“ JH-7. ამ ტიპის თვითმფრინავის წარმოება შეადგენდა ჩინეთის სამამულო წარმოების ავიაკომპლექსების 25% (მათ შორის, J-8, J-10, Q-5). თვითმფრინავების დანარჩენი 75%, რომელიც საჰაერო ძალების და საზღვაო ძალების შეიარაღებაზე იდგა იყო ან მთლიანად რუსული ან რული თვითმფრინავების ბაზაზე აწყობილი ჩინური პროტოტიპები (J-7, Су-27, J-11, J-11B, J-15, H-6).

თუ გამანადგურებელი Q-5, რომელიც არის МиГ-19-ის ღრმა მოდერნიზაციას, შეიძლება ითქვას იყო პირველი ჩინური „თითქმისჩინური“ საბრძოლო თვითმფრინავი, მაშინ მეოთხედი საუკუნის შემდეგ შექმნილი JH-7 (თავდაპირველად გამანადგურებელ-ბომბდამშენის კლასს მიეკუთვნებოდა) ყოველგვარი ბრჭყალების გარეშე არის სუფთა ჩინური წარმოების (ძალური დანადგარის გარეშე). ამდენად გამანადგურებელი JH-7 გახლავთ უფრო მეტად „ჩინური“ მანქანა, ვიდრე რამდენიმე წლის შემდეგ შეიარაღებაზე მიღებული მრავალფუნქციური გამანადგურებელი J-10, რომელსაც გააჩნდა უცხოურიო პროტოტიპი, დაპროექტდა უცხოურ საკონსტუქტორო ბიუროში უცხოური დახმარებით და აღჭურვილია უცხოური წარმოების ძრავით.

ისევე როგორც Q-5, რომელიც შეიქმნა ჩინეთ-ტაივანის 1955 წლის კონფლიქტის დროს სახალხო-განმანთავისუფლებელი არმიის მოქმედებების აწონ-დაწონის და ანალიზის შედეგად, JH-7-ის შექმნასაც კონფლიქტი მოსდევდა წინ. 1974 წლის 19 იანვარს ჩინეთის შეიარაღებულმა ძალებმა დესანტირება მოახდინეს სამხრეთ-ჩინეთის ზღვაში მდებარე პარასელის კუნძულებზე. იმ დროს პარასელი კუნძულები „სამხრეთ-ვიეტნამის მარიონეტული მთავრობას“ ემორჩილებოდა. რამდენიმესაათიანი ოპერაციის შედეგად საიგონური ჯარების წინააღმდეგობა დაიძლია და ტერიტორია მთლიანად ჩსრ-ის (ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა) კონტროლს დაექვემდებარა. ამერიკის შეერთებული შტატები იმ დროისთვის უკვე გამოსული იყო ვიეტნამიდან, შორიდან ადევნებდა თვალს მიმდინარე მოვლენებს და ჩარევისგან თავი შეიკავა. მიუხედავად დიდი წარმატების, ამ ბრძოლამ გამოავლინა ჩსრ-ის ჯარების სუსტი წერტილებიც. პირველ რიგში ეს ეხებოდა ავიაციას. საკამათო ტერიტორიებთან ახლომდებარე აეროდრომებზე განლაგებული იყო საერთო ჯამში ჩინეთის საჰაერო ძლების და საზღვაო ავიაციის 115 საფრენი აპარატი. ოპერაციის მიმდინარეობისას მათ შეასრულე 400-ზე მეტი საბრძოლო გაფრენა, მაგრამ ამისადა მიუხედავად არც ერთი წითელვარსკვლავიანი არ გამოჩნდა ბრძოლის ველზე, რომელიც ჩინეთის ნაპირიდან სულ რაღაც 230 კმ-ში მდებარეობდა (კუნ-ლი ხაინანი).

იმ დროისთვის ჩინეთის არმიის შეიარაღებაზე მყოფ გამანადგურებელ-ბომდამშენს Q-5 და გამანადგურებელ J-6 უბრალოდ არ ჰქონდათ საკმარისი საბრძოლო რადიუსი, რომელიც საჭირო იყო ბრძოლის ველამდე მისაღწევად, ხოლო მოძველებული ბომდამშენების, H-5-ის (Ил-დამშენების წინააღ28) გამოყენება არ გადაწყდა, რადგან მოსალოდნელი იყო დიდი დანაკარგები. აღსანიშნავი, ამ მოძველებული ბომბდამშენის წინააღმდეგ საიგონს შეიარაღებაზე ჰქონდა იმ პერიოდისთვის ერთ-ერთი უთანამედროვესი ზებგერითი გამანადგურებლები F-5E. ავიაციის ბრძოლაში ჩართვას ასევე ართულებდა საბორტო სანავიგაციო-დამიზნებითი სისტემების არასრულფასსოვნება (ან საერთოდ უქონლობა), კავშირგაბმულობის, მართვის და რადიოელექტრონული ბრძოლის სისტემების მოძველებულობა. შედეგად, ჩინეთის საზღვაო ფლოტი იძულებული გახდა ემოქმედა ავიაფრთის დახმარების გარეშე, ხოლო პირველი თვითმფრინავი კუნძულების თავზე შეტაკებების ამოწურვის შემდეგ, რამდენიმე საათში გამოჩნდა.

სამხრეთ-ჩინეთის ზღვაში მიმდინარე მოვლენების აჯამვიდან მალევე საჰაერო ძალებმა და საზღვაო ფლოტმა თავდაცვის სამინისტროს წარუდგინეს თავიანთი გეგმები ახალი დამრტყმელი თვითმფრინავების შესაქმნელად, გაზრდილი საბრძოლო რადიუსით, რომელი განკუთვნილი იქნებოდა როგორც საზვაო, ასევე სახმელეთო საბრძოლო მოქმედების თეატრისთვის. ხანგრძლივი შესაწვლი შესწავლის შემდეგ ჩინეთის თავდაცვის სამინისტრო მივიდა დასკვნამდე, რომ იმ დროისთვის ჩინეთის არც ავიასამრეწველო სიმძლავრეები და არც ეკონომიკა არ იყო მზად ემუშავა ერთდროულად ორ სხვადასხვა დამოუკიდებელ პროექტზე, ამიტომ, თავდაცვის სამინისტროს გადაწყვეტილებით დაიწყო ერთიანი თვითმფრინავის შემუშავება როგორც ფლოტისთვის ასევე საჰაერო ძლებისთვის. 1976 წლის ივლისში პეკინში შეიკრიბნენ ავიამრეწველობის წარმომადგენლები (მათ შორის ქვეყნის წამყვანი ავიასამშენებლო ქარხნების ხელმძღვანელობა), რათა შემკვეთებთან განეხილათ მომავლის პერსპექტიული შერეული ტიპის სახეობათშორისი საავიაციო კომპლექსის შექმნის საკითხები. თათბირის შედეგად გადაწყდა, რომ ჩინეთის საჰაერო ძალებს და სამხედრო ფლოტს ესაჭიროებოდა ნებისმიერ მეტეპირობებში მოქმედი, ზებგერითი დამრტყმელი თვითმფრინავი, საფრენოსნო მაღალი მახასიათებლებით (მოწინააღმდეგეს სახმელეთო და საზღვაო ჰაერსაწინააღმდეგო სისტემების (ჰსთ) მოქმედების პირობებში გადარჩენისთვის). თვითმფრინავს უნდა შესძლებოდა ემოქმედა როგორც ტაქტიკურ ასევე ოპერატიულ სიღრმეებში. თვითმფრინავზე მსჯელობის დროს საჰაერო ძალების და საზღვაო ძალების აზრი ორად გაიყო. საზღვაო ძალები ითხოვდა ორადგილიან, ორძრავიან თვითმრინავს (ნიმუშის სახით აღებულ იქნა გამანადგურებელ-ბომბდამშენი „ტორნადო“, რომლის პირველი გაფრენა 1974 წელს განხორციელდა), მაშინ, როცა საჰაერო ძალები ითხოვდა გამარტივებულ ერთადგილიან, ერთ ან ორძრავიან, გაუმჯობესებული აფრენა-დაფრენის მახასიათებლების მქონე თვითმფრინავს. როგორც საზღვაო ისე სახმელეთო ბაზირების თვითმფრინავის შეიარაღებაში უნდა შესულიყო მართვადი და უმართავის საშუალებები (რაც არ იყო მოიერიშე Q-5-ში). ბუნებრივია განიხილებოდა ასევე ტაქტიკური ბირთული იარაღის გამოყენების შესაძლებლობაც. ჩსრ-ის სამხედრო უწყების მხრიდან ავიასამრეწველო დაწესებულებებში შეკვეთა პირველად 1976 წლის შემოდგომაში შევიდა. ახალი თვითმფრინავი პირველ რიგში შეცვლიდა საჰაერო ძალების და ფლოტის საკუთრებაში არსებულ H-5 ბომბდამშენებს. მალევე, ჩინეთის წამყვანმა საკონსტრუქტორო ბიუროებმა (შენიანის, ნანჩანის და სიანის) წარმოადგინეს თავისი ვარიანტები. პირველი ამ ბიუროებს შორის აღმოჩნდა შენიანის საკონსტრუქტორო ბიურო. მათ მიერ შემოთავაზებული გამანადგურებელ-ბომბდამშენი JH-8 (FB-8), შეიძლება ითქვა წარმოადგენდა გამანადგურებელ-გზაგადამჭრელი J-8II-ის (F-8II) დამრტყმელ ვარიანტს. კონსტრუქტორების აზრით თვითმფრინავების პარკის უნიფიკაცია გააიოლებდა მათ მომსახურებას და საგრძნობლად გააიაფებდა „გამანადგურებელი“ და „დამრტყმელი“ საავიაციო კომპლექსების წარმოებას. სწორედ საკითხისადმი ასეთმა მიდგომამ ითამაშა მთავარ ფაქტორად, რომ თავდაცვის უწყების სიმპატია JH-8-მ დაიმსახურა. მაგრამ იმ დროისთვის გამანადგურებელი J-8II ჯერ კიდევ შორს იყო საბოლოო სახისგან (პროტოტიპის პირველი გაფრენა 1984 წლის 12 ივნისს განხორციელდა) და ბევრი პისიმისტურად იყო განწყობილი ამ თვითმგფრინავის მიმართ, რადგან ერთობ წარმოუდგენელი იყო როგორ შეითავსებდა ერთი საფრენი აპარატი მისდამი წაყენებულ კარდინალურად განსხვავებულ მოთხოვნებს. შედეგად, შემკვეთის დაინტერესება „უნივერსალური“ თვითმფრინავისადმი გაქრა, შენიანის გაერთიანების ყურადღება კი მთლიანად გამანადგურებელ-გზაგადამჭრელ J-8II-ზე მიიმართა.
 (to be continued)

Aero India 2013